(અહેવાલ: યોગેશ શાહ) મોડાસા: ગુજરાતના અરવલ્લી જિલ્લાના ધનસુરા તાલુકાના શિકા ગામના ઉન્મેશકુમાર પટેલ માત્ર એક વિજ્ઞાનના શિક્ષક જ નથી, પરંતુ તેઓ ખેતીના ક્ષેત્રમાં પણ નવીનતા અને સાહસનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. એક ખેડૂતપુત્ર તરીકેની પોતાની ઓળખને તેમણે આધુનિક ખેતી પદ્ધતિઓ અને વૈજ્ઞાનિક અભિગમ સાથે જોડીને 35 વિવિધ જાતની કેરીના છોડ ઉગાડીને ખેતીમાં એક અનોખું સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું છે. તેમની આ સફળતાની કહાની પ્રેરણાદાયી અને નવીનતાઓથી ભરપૂર છે.
શિક્ષક તરીકેની કારકિર્દી શરૂ કરનાર ઉન્મેશકુમારનું હૃદય હંમેશા ખેતી સાથે જોડાયેલું રહ્યું હતું. તેમના પિતા ખેડૂત હોવાથી ખેતી તેમના માટે વારસામાં મળેલી બાબત હતી. આ લગાવને તેમણે વૈજ્ઞાનિક રીતે આગળ વધાર્યું અને પોતાના ખેતરમાં 35 જાતની કેરીના છોડ ઉગાડ્યા. આમાં ગુજરાતની પ્રખ્યાત સોનપરી અને આણંદ રસરાજ જેવી કેરીઓનો તો સમાવેશ થાય જ છે, પરંતુ વિશ્વની સૌથી મોટી કેરી ગણાતી નૂરજહાં અને સૌથી મોંઘી જાપાનીઝ માયાઝાકી કેરી પણ તેમના ખેતરમાં સફળતાપૂર્વક ઉગી રહી છે. અરવલ્લીની ધરતી પર એક ખેડૂતપુત્રની આ હિંમત અને નવીનતાનું અદ્ભુત પરિણામ છે.
ઉન્મેશભાઈએ ખેતીમાં વૈજ્ઞાનિક અભિગમ અપનાવતા અનલે કલમ (Grafting) પદ્ધતિનો ઉપયોગ કર્યો અને એક જ છોડ પર ત્રણ થડ પેદા કરવામાં સફળતા મેળવી. આ પદ્ધતિથી તેમણે માત્ર ઉત્પાદનમાં જ વધારો નથી કર્યો, પરંતુ જમીનનો પણ વધુ કાર્યક્ષમ ઉપયોગ કર્યો છે. તેમના ખેતરમાં કેરી ઉપરાંત 80 સીતાફળના છોડ, કાળા અને સફેદ જાંબુ, સફરજન, સંતરા અને જામફળ જેવા અન્ય ફળોના છોડ પણ જોવા મળે છે. આ વિવિધતા દર્શાવે છે કે તેઓ ખેતીને માત્ર એક વ્યવસાય તરીકે નહીં, પરંતુ એક પ્રયોગાત્મક કળા તરીકે જુએ છે.
મહત્વની વાત એ છે કે ઉન્મેશભાઈએ ઇઝરાયેલી ખેતી પદ્ધતિનો ઊંડો અભ્યાસ કર્યો અને તેને પોતાના ખેતરમાં અમલમાં મૂકી. આ પદ્ધતિમાં ડ્રિપ ઇરિગેશન, મલ્ચિંગ અને ચોક્કસ પોષણ વ્યવસ્થાપનનો ઉપયોગ થાય છે, જેના કારણે પાણીની બચત થાય છે અને ઉત્પાદનની ગુણવત્તામાં નોંધપાત્ર વધારો થાય છે. આના પરિણામે તેમના ખેતરમાં ફળોની ગુણવત્તા અને જથ્થા બંનેમાં નોંધપાત્ર સુધારો જોવા મળ્યો છે.
ઉન્મેશકુમાર પટેલની આ સફળતા માત્ર તેમની વ્યક્તિગત સિદ્ધિ નથી, પરંતુ ગુજરાતના અન્ય ખેડૂતો માટે પણ એક પ્રેરણારૂપ ઉદાહરણ છે. તેમની કહાની એ સાબિત કરે છે કે શિક્ષણ, વિજ્ઞાન અને પરંપરાગત ખેતીનું યોગ્ય સંયોજન અસાધારણ પરિણામો આપી શકે છે. તેમનું કાર્ય યુવા પેઢીને ખેતી તરફ આકર્ષિત કરવા અને તેને આધુનિક બનાવવા માટે એક માર્ગદર્શક બની રહેશે. આજે ઉન્મેશભાઈનું ખેતર એક પ્રયોગશાળા જેવું બની ગયું છે, જ્યાં નવીનતા અને પરંપરાનો સુંદર સમન્વય જોવા મળે છે. તેમની સફળતા એ દર્શાવે છે કે હિંમત, જ્ઞાન અને સખત મહેનતના સંયોગથી કોઈપણ ક્ષેત્રમાં અસામાન્ય સિદ્ધિઓ મેળવી શકાય છે.
